كوكسیدیوز (بیماری انگلی طیور)

دسته: کشاورزی و زراعت
بازدید: 29 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 909 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 48

كوكسیدیوز مهمترین و متداولترین بیماری انگلی طیور است كه می‌تواند موجب ایجاد خسارات اقتصادی عمده‌ای در مرغداریهای صنعتی گردد زیان ناشی از تلفات، كاهش میزان تولید اشكالات ایجاد شده در میزان ضریب تبدیل غذائی، رشد و عملكرد گله در اشكال بالینی و تحت بالینی كوكسیدیوز از جمله این موارد بشمار می‌آیند

قیمت فایل فقط 3,900 تومان

كوكسیدیوز (بیماری انگلی طیور)

پیشگفتار 

كوكسیدیوز مهمترین و متداولترین بیماری انگلی طیور است كه می‌تواند موجب ایجاد خسارات اقتصادی عمده‌ای در مرغداریهای صنعتی گردد.

زیان ناشی از تلفات، كاهش میزان تولید- اشكالات ایجاد شده در میزان ضریب تبدیل غذائی، رشد و عملكرد گله در اشكال بالینی و تحت بالینی كوكسیدیوز از جمله این موارد بشمار می‌آیند.

در سالهای نخست پرورش تجاری طیور، وقوع فراوان كوكسیدیوز اغلب منجر به بروز مسائل حادی می‌گردید پس از آن تفكیك تمایز شكل بالینی كوكسیدیوز از موارد تحت بالینی آغاز شد بطور كلی این مسئله مورد قبول قرار گرفته كه در مرغداریها اغلب اشكال تحت بالینی و یا سطح پائین آلودگی با كوكسیدیوز دیده می‌شود كه فاقد اهمیت اقتصادی قابل توجه می‌باشند. با این حال پس از گذشت چند سال، به دنبال افزایش شواهد بدست آمده این نتایح مورد بازنگری قرار گرفته است. مطالعات دقیقی كه توسط B raunius  (1980) و Voeten و همكاران (1988) در سطح فارم بعمل آمد حاكی از آن است كه سطوح پایین آلودگی با كوكسیدیوز قادر است بر روی عوامل مؤثر بر تولید تأثیر زیانباری داشته باشد. (22) وسعت آسیب‌ها و ضایعات ناشی از این بیماری بستگی به زمان وقوع در دوره پرورش دارد، در صورتیكه جوجه‌ها در دروة بحرانی[1] یعنی هفته سوم، چهارم و پنجم مبتلا به بیماری شوند، در دروه پس از بیماری تا زمان كشتار در جوجه‌های گوشتی و زمان تولید در مرغان تخمگذار خسارت وارده به تولید دیگر قابل جبران نخواهد بود.

این بیماری از لحاظ اقتصادی ضررهای هنگفتی را در بردارد كه در نوع خود بی‌‌نظیر است زیرا در جهان این بیماری سالیانه حدود 60 تا 120 میلیون دلار خسارت‌ مالی ایجاد می‌كند كه این امر بخوبی گویای عمق فاجعه است علاوه بر این هزینه‌‌هایی كه به طور سالانه در دنیا صرف خرید دارو، درمان و یا پیش‌گیری كوكسیدیوز می‌گردد، رقم اعجاب‌آور 150 میلیون دلاری می باشد (7)

در آمریكا به تنهائی سالانه 60 میلیون دلار صرف هزینه‌های داروئی مربوط به كوكسیدیوز می‌شود برای اینكه بتوانیم تصویر درستی از كل سرمایه‌ای كه سالانه بواسطه  كوكسیدیوز بطور جبران ناپذیری در سطح جهان زایل می‌شود ارائه دهیم، در اینجا سود خالص چند شركت چند ملیتی را كه بر طبق گزارش مجله معتبر اقتصادی فورچون[2]در سال 1986 مقامهای اول تا ششم را از حیث درآمد سالانه از بین 500 شركت چند ملیتی كسب كرده‌اند ذكر می‌كنیم

1. آی، بی، ام                  000/555/6 دلار در سال

2. اكسون              000/870/4 دلار در سال

3. جنرال متورز            000/999/3 دلار در سال

4. فورد متور              400/515/2 دلار در سال

5. جنرال الكتریك          000/336/2 دلار در سال

6. آموكو              000/953/1 دلار در سال

این مقایسه ساده نشان می‌دهد كه سرمایه‌ای كه بوسیله كوكسیدیوز در سال زایل می‌شود از مجموع درآمد خالص چند شركت چند ملیتی بزرگ بسیار بیشتر است.
(7 و 8)

متخصصین حدود 10-5% كل مرگ‌ومیر را در سطور جهان بواسطه كوكسیدیوز می‌دانند (56) البته خساراتی كه در سطح بالا ذكر گردید، شامل خساراتی فراوان ناشی از كوكسیدیوز تحت  بالینی نمی‌شود. خسارت منسوب به كوكسیدیوز تحت بالینی عبارت از افزایش ضریب تبدیل غذایی و كاهش اضافه وزن می‌باشد. محاسبه انجام شده نشان می‌دهد كه این شكل بیماری ضریب تبدیل غذائی را 4 تا 10 درصد افزایش می‌دهد. همچنین باعث كمبود وزن بدن بمیزان 50 تا 100 گرم در پایان دوره پرورش جوجه‌های گوشتی می‌شود. پیش‌بینی شده است كه به ازای هر پرنده خساراتی معادل 5 تا 10 سنت آمریكا وارد می‌شود.

سرمایه‌ای كه اكنون در صنعت پرورش طیور گوشتی در ‎آمریكا در جریان است به چندین میلیارد دلار بالغ می‌شود و بنابراین كاربرد گسترده داروهای ضد كوكسیدیوز بخصوص در طیور گوشتی از اهمیت فراوانی برخوردار می‌باشد. و از ضررهای اقتصادی بسیار هنگفتی جلوگیری بعمل می‌آورد.

كاربرد داروهای ضدكوكسیدیایی در هر كشور یك ضرورت تلقی می‌شود ولی دقت در  انتخاب و نوع داروهای ضدكوكسیدیایی نیز نبایستی نادیده گرفته شود. عمده‌ترین مسئله در مورد كوكسیدیوز انتخاب دارویی مناسب می‌باشد. (1)

مقدمه

بیماری كوكسیدیوز دارای اهمیت جهانی در صنعت طیور می‌باشد این بیماری بوسیله  پروتوزآها كه انگلهای تك سلولی می باشند. ایجاد می‌گردد. این پروتوزآها[3] متعلق به شاخه آپی كمپلكسها[4] و جنس آیمریاها[5]‌ می‌باشد. (2 و 10)

آیمریاها در اپیتلیوم روده تكثیر نموده  و سبب تخریب بافتها می‌گردند و متعاقب آن فرآیندهای هضم و جذب مختل گردیده، پرنده از دریافت مواد غذائی و آب محروم شده و در نتیجه دچار دهیدراتاسیون، كم خونی و حساسیت در برابر سایر عوامل بیماریزا می‌گردد.

خانواده آیمریاها نسبت به هرگروه از حیوانات، اختصاصی می باشند و كوكسیدیاهای ماكیان فقط ماكیان را آلوده می‌كنند. 9 گونه آیمریا در ماكیان شناخته شده ولی فقط 5 گونه‌ آن بیماریزا تشخیص داده شده كه عبارتند از:

آیمریا نكاتریكس[6]، آیمریا برونتی[7]، آیمریا آسرولینا[8]، آیمریاماگزیما[9] و آیمریاتنلا[10] همانند بسیاری از بیماریهای انگلی، كوكسیدیوز عمدتاً در پرندگان جوان بروز می‌نماید. زیرا پس از آلودگی پرنده با عامل بیماری‌، ایمنی در برابر بیماری به سرعت ایجاد شده و توسعه می‌یابد و ایمنی حاصله پرنده را در برابر آلودگی مجدد در برابر همان گونه محافظت می‌نماید.

شیوع بیماری كوكسیدیوز شكلهای مختلفی داشته كه می‌تواند بسیار حاد یا خیلی ملایم بوده بدون اینكه هیچگونه علائم بالینی و یا تحت بالینی را با اندازه‌گیری وزن بدن، یافته‌های آسیب شناسی، مقدار غذایی مصرفی، و یا اندازه‌گیری پارامترهای خونی مشاهده نمود.

بیماری بسیار حاد در نتیجه بلع میلیونها اووسیست و نوع خیلی ملایم در نتیجه بلع تعداد بسیار كمی اووسیست ایجاد می‌گردد. اكثر عفونتهای ایجاد شده نسبتاً خفیف می‌باشند. و لیكن بدلیل امكان شیوع نوع خطرناك بیماری و خسارت اقتصادی ناشی از آن تقریباً تمام طیور جوان بطور دائم مقادیر كمی از داروهای ضدكوكسیدیایی را دریافت می‌كنند.

بدین صورت از بروز عفونت جلوگیری شده و یا حدت آن كاهش یافته و متعاقب آن ایمنی ناچیزی ایجاد می‌گردد وجود ایمنی در جوجه‌های گوشتی مهم نمی‌باشد، زیرا آنها معمولاً فقط برای مدت 6 تا 8 هفته نگهداری می‌شوند.

واكسنهای بكار رفته علیه بیماری با موفقیت محدودی روبرو گردیده‌اند و عمدتاً در پولتهای مادر و بوقلمونها مصرف می‌شوند ندرتاً عمل واكسیناسیون در جوجه‌های گوشتی انجام می شود زیرا حتی عفونت‌های خفیف كه توسط برخی از گونه‌های كوكسیدیا ایجاد می‌گردد قادرند بر روی افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی و پیگمانتاسیون پوستی تأثیر منفی بگذارند. (2)

سیر تكاملی كوكسیدیاها

چرخه زندگی كوكسیدیاها زمانی شروع می‌شود كه اووسیست[11] فعال كوكسیدیا بعد از طی مراحل اسپروگونی[12] توسط جوجه یا طیور حساس از محتویات بسته و یا غذا و آب دریافت و بلع گردد.

بعد از این مرحله دیواره اووسیست طی عمل مكانیكی در سنگدان شكسته و اسپروزایت‌ها[13] نیز در روده بواسطه عمل هضم‌كننده نمكهای صفراوی، تریپسین و اكسید دوكربن بر روی جدار اسپروسیست‌ها[14] و یا از طریق جسم استیدی[15] آزاد می‌شوند و با حركت سرخوردن بسته به گونه انگلها قسمتهای مختلف دستگاه گوارش را مورد حمله قرار می‌دهند و در آنجا جهت تكثیر، چرخه داخل سلول را شروع می‌نمایند.

اسپروز وایت‌ها در این مكانها به دو قسمت بافت روده حمله می‌كنند اولین قسمت راس خلها و فضای بین سلولهای روده‌ای و دومین قسمت نفوذ در كریپتها و فضای بین‌ سلولی آنها و سپس لایه لامینا پروپریا[16] حركت كرده و نفوذ به سلولها را از این لایه شروع می‌نمایند.

از این زمان انگل وارد مرحله غیر جنسی[17]می‌شود و پس از ورود به سلول گردشده و رشد می‌نماید كه بنام تروفوزایت[18] نامیده می‌شود. تروفوزایت از طریق شیزوگونی[19]یا مروگونی[20] تقسیم شده ایجاد شیزونت نسل اول را می‌نمایند. مروزایت‌ها[21] كه سلولهای دراز و باریكی هستند در داخل شیزونت‌ها بوجود می‌آیند، بعد از آن شیزونت پاره شده و مروزوایت‌ها نسل اول آزاد گردیده كه تخریب سلول را بدنبال دارد.

این مروزایت‌ها ممكن است مجدداً وارد سلول اپتیلیال رود شده و شیزونت نسل دوم را ایجاد كنند.

در برخی از گونه‌ها شیزونت نسل دوم منطقه وسیع‌تری را مورد هجوم قرار می‌دهد. مرحله شیزوگونی محدود بوده و حداكثر پس از چندبار تكرار، مروزوایت های حاصل وارد سلولهای اپیتلیال گشته و مرحله جنسی[22] را كه به آن مرحله گامتوگونی[23] نیز گویند شروع می‌نمایند.

در این مرحله گامتهایی ایجاد شده كه از نظر شكل متفاوت هستند.

میكروگامتهای[24] كوچك و متحرك به ماكروگامتها[25]ملحق می‌شوند و تشكیل زیگوت[26]را می‌دهند.

نتیجه بلوغ زیگوت ایجاد یك اووسیستاست كه از مخاط روده آزاد می‌شود و از طریق مدفوع دفع می‌‌گردد در این مرحله سیر تكاملی سلول به اتمام می‌رسد.

طول دوره‌های فوق بر حسب آیمریا 4 تا 6 روز می‌باشد با این وجود ممكن است اووسیت‌ها تا چندین روز پس از بهبودی توسط حیوان دفع گردند. (2و12و19و10)

چرخه زندگی آیمریا تنها در شكل 1آورده شده است. (2)

---

[1]  . Critical Period

[2]  . Fortune

[3]  . ‍Protozoare

[4]  . Api Complexa

[5]  . Eimeria

[6]  . E. Necatrix

[7]  . E. bronetti

[8]  . E. acervulina

[9]  . E. maxima

[10]  . E. Tenella

[11]  . Oocyst

[12]  . Sporogny

[13]  . Sprozoite

[14]  . Sprocyst

[15]  . Stieda body

[16]  . Lamina Properia

[17]  . aseual stage

[18]  . Trophozoite

[19]  . Schizogony

[20]  . Morogony

[21]  . Schizont

[22]  . Merozo ite

[23]  . Merozoite

[24]  .

[25]  .

[26]  .

جهت دریافت فایل کامل  لطفا آن را خریداری نمایید

قیمت فایل فقط 3,900 تومان

برچسب ها : كوكسیدیوز (بیماری انگلی طیور) , , پژوهش , شهرسازی‌ , معماری , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , بیماری انگلی , كوكسیدیوز , دانلود تحقیق , كاهش میزان تولید , Coccidiosis (parasitic disease of poultry)